Тазартылған ферромарганец өндірісі жолға қойылды

ҚР Минералдық шикізатты кешенді өңдеу Ұлттық орталығының филиалы – Ж. Абишев атындағы Химия-металлургиялық институтында заңдылыққа сай әрі аномальді оқиға орын алды

2020 жылғы 24 желтоқсан – ҚР Минералдық шикізатты кешенді өңдеу Ұлттық орталығы РГП (әрі қарай – РГП «НЦКПМС РК») тарихында есте қаларлық күн. Филиалдың ең тәжірибелі қызметкерлерінің бірі заңдылыққа сай әрі аномальді деп сипаттаған оқиға орын алды. Неге? Бұл туралы төменде!

РГП «НЦКПМС РК» және оның филиалдарының әзірлемелері негізінде әлемнің әр түрлі бөлігінде зауыттар мен фабрикалар салынғанын барлығы біледі. Бұл жолы ХМИ тарихында алғаш рет өз әзірлемесі негізінде өндіріс құрылды. Бұл – тазартылған ферромарганец өндірісі, оның қызметінен түсетін кіріс институттың қаржылық қажеттіліктерінің 25-30%-ын жабуға мүмкіндік береді.

Жоба «Ғылым қоры» АҚ арқылы коммерцияландыру аясында жүзеге асырылды, бірақ соинвестор ретінде РГП «НЦКПМС РК» де қатысқан. Ашылу рәсімінде «Ғылым қоры» АҚ-ның Төраға орынбасары Бахытжан Саркеев: «Бүгін біз бірегей өндірісті іске қосып жатырмыз. Біз жаңа жұмыс орындарын құра аламыз. Кәсіпорынның үлкен перспективасы бар. Өнім тек ел ішінде сұранысқа ие болып қана қоймай, экспортқа да шығатынына тілектеспін!» – деді.

РГП «НЦКПМС РК» Бас директоры, ҚР ҰҒА академигі, екі мәрте ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Абдурасул Жарменов өзінің құттықтау сөзінде Қазақстанда жылына шамамен 2 млн тонна ферроқоспа өндірілетінін атап өтті. Алайда бұл өндіріс ерекше, себебі төмен көміртекті тазартылған ферромарганец еш жерде шығарылмайды. Ол РГП «НЦКПМС РК» мен «Ғылым қоры» АҚ арасындағы табысты ынтымақтастықты ерекше атап өтті. Центрде «Ғылым қоры» АҚ қолдауымен 4 жоба жүзеге асырылуда, оның ішінде бұл – екінші жаңа өндірісті іске қосу. Осындай өндірістерді құру арқасында Центр жаңа технологияларды дамыту мүмкіндігіне ие болады. «Біз ғылыми ұйымбыз. Мен біздің ғалымдарымыз өндірістік қызметкерлерге айналса деймін деп ойламаймын. Алайда осындай жобаларды коммерцияландыру арқасында жаңа ғылыми идеяларды дамыту және іске асыру үшін бізде көп еркіндік болады», – деді А. Жарменов.

«Бұл жұмыс Кеңес дәуірінен бастау алады, – деп хабарлады жас ғалым, жоба жетекшісі, техника ғылымдарының кандидаты Алибек Байсанов. – Алайда ешкім өнеркәсіптік деңгейге шыққан жоқ. Біздің қондырғыда 630 кВА және 250 кВА қуаттағы екі пеш бар, сәйкесінше айналымдық және тазартылған металл шығару үшін. Тазартылған ферромарганец өндірісінің жылдық қуаты толық көлемде 500 тоннаны құрайды». «Қаражат жинау арқылы өндірісті кеңейтеміз, – деді ХМИ директоры, ғылым, техника және білім саласындағы ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Сайлаубай Байсанов. – Біз персоналды, операторларды оқыттық, ХМИ қызметкерлері де өндірісте жұмыс істейді».

Қарағанды мемлекеттік техникалық университетінің бұрынғы ректоры, техника ғылымдарының докторы, профессор, академик Арыстан Газалиев өз атынан және салтанатты іске қосуға қатысқан Органикалық синтез және көмірхимия институтының директоры, химия ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі, ҚР ғылымының еңбек сіңірген қайраткері Зейнолла Мулдахметов атынан ХМИ ұжымын құттықтап, барлығын маңызды оқиғамен құттықтады, ХМИ директоры С. Байсановтың үлкен өмір жолына тоқталды, оның ғылыми көзқарастары академик Е.А. Букетов жетекшілігімен қалыптасқанын атап өтті, және ерекше өндірістің ашылуы мерейтой иесінің 70 жасқа толуымен символикалық екендігін көрсетті.

Барлық қатысушылар офлайн және онлайн форматтарда ХМИ директоры С. Байсановтың тек ғалым ғана емес, ферроқоспа мектебін жасаған педагог екенін атап өтті. Алғы сөзді бұрынғы студенттер – АО «ТНК «Казхром» технологияларды енгізу қызметінің басшысы, техника ғылымдарының кандидаты Жанибек Нұрмұханбетов және ERG Capital Projects компаниясының инженер-технологы, техника ғылымдарының кандидаты Асхат Акуов жасады. Олар бұрынғы студенттер, қазір белгілі өндіріс қызметкерлері ретінде ХМИ жылдарын, жетекшілерін, тәлімгерлерін жылы еске алды.

ХМИ им. Ж. Абишев және РГП «НЦКПМС РК» ұжымдарын құттықтауға ГНПОПЭ «Казмеханобр» филиалының директоры С. Шалғымбаев, Астаналық филиалдың Б. Сатбаев, Металлургия орталығының Э. Бейсембаев қосылды.

Жаңа ферроқоспа өндірісін іске қосуға арналған рәсімде ХМИ аксакалдары – ғылым және техника саласындағы ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаттары В. Малышев, А. Акбердин және С. Исабаев бұл жұмысты жалғастыру деп атады, өйткені ХМИ технологиялары бойынша ферроқоспа зауыттары жұмыс істейді. Алайда тазартылған ферромарганец өндірісін құру, В. Малышев сөзінше, маңызды әрі қарама-қайшы, заңдылыққа сай және аномальді. Заңдылық – күрделі гетерогенді металлургиялық жүйелердегі фазалық тепе-теңдіктердің физико-химиялық негіздеріне сүйенеді, бұл оның сенімділігін қамтамасыз етеді. Аномальді – өйткені ол негізінен бұрын болмауы керек еді, себебі бұл қызмет бұрын ғылыми институт, жобалау-конструкторлық институт және өндіріс тарапынан жүзеге асырылатын. Енді бұл функцияларды ХМИ қызметкерлері атқарды. Өндіріс құрылды!

Соңғы сөзінде С. Байсанов ХМИ им. Ж. Абишев, РГП «НЦКПМС РК» ұжымдарын, «Ғылым қоры» АҚ-ны алғысын айтып, COVID-19 пандемиясы кезінде бүгінгі іске қосу мүмкін болмағанын атап өтті. Барлық қатысушыларды келе жатқан Жаңа жыл мерекесімен құттықтап, денсаулық пен жаңа табыстар тіледі!

Дереккөзі: https://www.gov.kz/memleket/entities/miid/